Savurma ve Kum Kalıba Döküm Yöntemi ile Üretilen GG-25 Dökme Demirin Mikroyapısal ve Mekanik Özelliklerinin Karşılaştırılması
DOI:
https://doi.org/10.55205/joctensa.11202223Anahtar Kelimeler:
GG-25 döküm- kum kalıba döküm- savurma döküm- ötektoid reaksiyon- mekanik özelliklerÖzet
Bu çalışmada GG-25 dökme demir iki farklı üretim yöntemi ile üretilerek, mikroyapı ve mekanik özelliklerine döküm yönteminin etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aynı döküm sıcaklığı ve kimyasal kompozisyona sahip GG-25 dökme demir savurma ve kum kalıba döküm yöntemi ile üretilmiştir. Mekanik özelliklerin belirlenmesi için her iki yöntem ile üretilen numunelere çekme deneyi ve Brinell sertlik testleri uygulanmıştır. Çekme deneyi için TS EN ISO 6892-1 standartlarına uygun olarak çekme deney numuneleri üretilmiştir. Mikro yapı analizi optik mikroskop kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Savurma döküm yöntemi ile üretilen numunelerin çekme dayanım değeri ortalama 282 MPa olarak elde edilmiştir. Yapılan test ve analizler sonucunda savurma döküm yöntemi ile üretilen parçaların sertlik ve çekme dayanım değerlerinin kum kalıba döküm yöntemi ile üretilen parçalardan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Mekanik özelliklerin soğuma hızının daha yüksek olduğu savurma döküm yöntemi ile arttığı gözlemlenmiştir. Mikro yapı incelemesinde her iki yöntemle üretilen numunelerin baskın bir şekilde perlitik yapıda olduğu görülmüştür. İki farklı yöntem ile üretilen numunelerin mikro yapı karşılaştırmalarında benzer yapılar elde edilmesine rağmen savurma dökümde homojen yapılı grafit lamellerin sayısına ve lameller arasındaki mesafenin az olmasına bağlı olarak mekanik özelliklerin olumlu yönde değiştiği mikro yapı görüntüleri ve sertlik değerleri ile desteklenmiştir.
Kaynakça
Akdemir, A., Kuş, R., & Şimşir, M., (2011). Investigation of the tensile properties of continuous steel wire-reinforced gray cast iron composite. Materials Science and Engineering, 528, 3897–3904. https://doi.org/10.1016/j.msea.2011.01.107
Akın, U., (2014). Kobiler ve mikro işletmelerde demir döküm sanayi sektör analizi, [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. İTÜ Akademik Açık Arşiv. https://polen.itu.edu.tr/handle/11527/15697
Aran, A. (2007), Döküm Teknolojisi, İTÜ Makine Fakültesi [Ders Notu]. http://www2.isikun.edu.tr/personel/ahmet.aran/dokum.pdf
ASM International. (1998). ASM Handbook.
Avcı, U. A & Sönmez, H., (1996, Mayıs 22-24). Dökümde sıcak kumdan kaynaklanan sorunlar ve kalıp kumlarının soğutulması [Bildiri], 2. Döküm Sempozyumu, Maslak, İstanbul.
Behnam, M. M. J., Davami, P., & N. Varahram., (2010). Effect of cooling rate on microstructure and mechanical properties of gray cast iron. Materials Science and Engineering, 528, 583–588. https://doi.org/10.1016/j.msea.2010.09.087
Collini, L., Nicoletto, G., & Konecna, R., (2008). Microstructure and mechanical properties of pearlitic gray cast iron. Materials Science and Engineering, 488, 529–539. https://doi.org/10.1016/j.msea.2007.11.070
Çimenoğlu, H., Geçkinli, A., E., Baydoğan, M., & Yıldırım, S. (2001). Çelik Dökme Demirlerin Metalografisi ve Mekanik Muayenesi. Metalurji Mühendisleri Odası.
Standards Germany. (2012). Grey cast irons (DIN EN 1561:2012-01). https://asremavad.com/wp-content/uploads/2019/01/DIN-EN-1561-2012.pdf
EN (-1561)-GJL-250 (GG25): Gebefe. http://www.gebefe.ch/pdf/EN-GJL-250.pdf adresinden 21 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
International Organization for Standardization. (2019). Microstructure of Cast Irons – Graphite Classification by Visual Analysis. (ISO Standart No: 945-1:2019). https://www.sis.se/api/document/preview/80012648/
İzgiz, Ş., (2010). Laplanche grafitlesme yatkınlığı ve silindir gömleklerinin savurma dökümünde karbon ve silisyum miktarları. Metalurji, 41-55. https://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi153/d153_4155.pdf
Sand casting.(2021, Aralık 27). In Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Sand_casting
Santosh, M. V., Suresh, K. R., & Kiran Aithal, S., (2017). Mechanical characterization and microstructure analysis of Al C355.0 by sand casting, die casting and centrifugal casting techniques. Materials Today: Proceedings, 4 (10), 10987–10993. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2017.08.056
Taşlıçukur, Z., Altug, G. S., Polat, Ş., Atapek, Ş. H., & Türedi, E. (2012, May 23-25). Characterization of microstructure and fracture behavior of GG20 and GG25 cast iron materials used in valves [Paper presentation]. Proceedings of the 21st International Conference on Metallurgy and Materials, Czech Republic
Yörür, C., Özyürek, D., Ünal, M., (2000). ZA-8 alaşımının savurma, kokil ve kum kalıplara dökümlerinin mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi. Teknoloji, 3(4), 115-120. https://jestech.karabuk.edu.tr/arsiv/1302-0056/2000/Cilt%283%29/Say%C4%B1%284%29/115-120.pdf
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Cihannüma Teknoloji, Fen ve Mühendislik Bilimleri Akademi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
